بهترین مرکز گفتار درمانی در کرج:آقطی سیاه
| آقطی سیاه | |
|---|---|
 |
|
| Shrub in flower | |
| طبقه‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاه |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دولپه‌ای‌های نو |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | آستریدها |
| راسته: | خواجه‌باشی‌سانان |
| تیره: | هفت‌کولان |
| سرده: | آقطی |
| گونه: | S. nigra |
| نام علمی | |
| Sambucus nigra کارل لینه |
|
آقطی سیاه، آقطی اروپایی (نام علمی: Sambucus nigra) که در مناطقی از ایران انگور کولی و خمان کبیر نیز نامیده می‌شود درختچهای است که ارتفاع آن در نواحی مساعد به ۱۰ متر می‌رسد. این درختچه معمولاً در کنار جاده‌ها و حاشیه جنگل‌ها و در نواحی مرطوب و سایه‌دار می‌روید.
کلیات گیاه‌شناسی[ویرایش]
آقطی سیاه از زمان‌های قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می‌کرده‌اند. برگ‌های آن سبز رنگ، بیضوی، دندانه دار، بیدره و مرکب از ۵ تا ۷ برگچه می‌باشد. اگر برگ‌ها شکسته و مالش داده شود بوی بدی از آن متصاعد می‌شود. همه قسمت سبز گیاه سمی هستند.
گلهای آن سفید و خوشه‌ای است که در اواخر بهار ظاهر می‌شود. میوه آقطی سیاه گوشتی، ریز مانند انگور و برنگ آبی سیر می‌باشد. قسمت مورد استفاده این درختچه گل، برگ و پوست داخلی ساقه آن است. آقطی سیاه در ایران در نواحی آذربایجان و همدانمی‌روید.
نامهای دیکرآقطی: خمان-سبوقه-خمان کبیر-آقطی سیاه-تر-دارگن-انکورکولی-خمان صغیر-پلم-پلخون-شون و آقطی سرخ می‌باشد
ترکیبات شیمیایی[ویرایش]
پوست این درختچه و برگ آن دارای موادی مانند سامبوسین Sambucine سامبو نیگرین Sambunigerine، کولین، سیکوتین Cicutine و مقدر کمی نیترات پتاسیم می‌باشد. در گلهای آن الدرین Elderine و مقدر کمی اسانس وجود دارد. میوه آقطی سیاه درای کریزان تمینChrysanthemin، مواد قندی، اسانس، صمغ، اسید والزیانیک و اسید استیک می‌باشد.
خواص داروئی[ویرایش]
آقطی سیاه از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است. پوست ثانوی (داخلی) ساقه و ریشه آن از نظر طبی موثرترین قسمت‌های این گیاه است.
۱- در درمان رماتیسم و درد مفاصل مؤثر است.
۲- ادرارآور است.
۳- ملین و ضد یبوست می‌باشد و بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و کسانی است که انقباضات روده بزرگ در آن‌ها ضعیف شده‌است.
۴- دم کرده برگ‌های خشک شده آن در رفع اسهال مؤثر است.
۵-برای برطرف کردن درد و التیام بواسیر، برگ‌های تازه این گیاه را له کرده یا اینکه از آن پماد تهیه کنید و روی بواسیر دردناک بگذارید.
۶- درمان‌کننده استسقاء یم باشد و آب اضافی را از بدن و از بین انساج خارج می‌سازد.
۷- برای از بین بردن خارش بدن، پوست ساقه آن را در روغن بجوشانید و سپس آن را صاف کرده و بگذارید سرد شود. این روغن را روی قسمت‌هایی که خارش دارد بزنید.
۸- برای جوشخوردن استخوان و مداوای شکستگی استخوان، از دم کرده ریشه این درختچه استفاده کنید.
۹- دم کرده گلهای خشک شده آقطی سیاه درمان‌کننده گریپ، سرما خوردگی، بیماریای دستگاه تنفسی و نقرس می‌باشد.
۱۰- جوشانده گلهای خشک شده این گیاه برای معالجه برونشیت و ذات الجنب مفید است.
۱۱- بخور گلهای آقطی سیاه برای درمان بیماریای سل مفید بوده و اخلاط چسبناک را از گلو خارج می‌سازد.
۱۲- بیماریهای کلیه و مجاری ادرار را درمان می‌کند.
۱۳- سنگ کلیه را خارج می‌سازد.
۱۴- شیرمادران شیرده را زیاد می‌کند.
۱۵- در درمان بیماریهای صرع مفید است.
۱۶- جوشانده گلهای خشک شده آقطی سیاه را به صورت کمپرس روی زخم‌های اگزما بگذارید اثر مطلوب خواهد داشت.
۱۷- خوردن میوه آقطی سیاه مالیده آن به سر باعث سیاه شدن مو و تقویت مو می‌شود.
۱۸- جوشانده گلهای آقطی سیاه را روی سوختگی‌ها بگذارید و کمپرس کنید ف اثر شفابخش درد.
۱۹- برای از بین بردن ورم چشم می‌توان چشم را با جوشانده گلهای این گیاه شستشو داد.
۲۰- جوشانده برک این درخت آفت درختان و سبزیجات را از بین می‌برد.
۲۱- اگر پوست حساس درید برای شستن صورت یا پاک مدرن آرایش از دم کرده آقطی سیاه استفاده کنید.
۲۲- برای شادابی پوست صورت از بین بردن لکه‌ها و کک و مک می‌توان از ماسک زیر استفاده کدر:
گلهای خشک شده آقطی سیاه را دم کنید و مقدری پودر باقلای خشک را در ظرفی بریزید سپس دم کرده آقطی سیاه را روی آن ریخته و خمیری تهیه کنید. این خمیر را به صورت ماسک روی صورت بگذارید و پس از یک ربع ساعت بجوشانید این ماسک را هر روزه روی پوست خود بگذارید تا صورت را جوان و شاداب کند.
طرز استفاده: ۱) جوشانده: مقدر ۶۰ گرم پوست ساقه، برگ یا میوه این درختچه را در یک لیتر آب ریخته و بگذارید آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد. سپس آن را صاف کنید.
۲) شراب آقطی سیاه: ۱۵۰ گرم پوست ساقه یا ریشه این گیاه را در یک لیتر آب شراب سفید ریخته وبگذارید بمدت ۱۵ روز بماند البته هر روز آن را هم بزنید. پس از اینمدت آن را صاف کرده و در شیشه دربست نگهدری کنید. مقدر مصرف این شراب یک قاشق سوپخوری و سه بار در روز است.
۳) سرکه آقطی سیاه: ۱۰–۲۰ گرم برگ‌های خشک شده این درختچه را در یک لیتر سرکه ریخته و بگذارید تا مدت دو هفته بماند و هر روز آن را بهم بزنید. پس از این مدت آن را صاف کرده و در شیشه دبست نگهدری کنید. مقدر مصرف این شراب سوپخوری و سه بار در روز است.
۴) دم کرده آقطی سیاه: مقدر ۱۰۰ گرم گل خشک شده این درختچه را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت ۱۰ دقیقه دم کنید. از این دم کرده یم توانید برای شستشوی زخم‌ها استفاده کنید.
۵) شیره یا آب میوه: میوه‌های رسیده آقطی سیاه را فشار داده تا شیره آن خارج شود. مقدر مصرف این شیره یک قاشق چایخوری مخلوط در یک لیوان آب می‌باشد.
۶) شراب آقطی سیاه: آب میوه را گرفته و با هم وزن آن قند مخلوط کنید. سپس این مخلوط را بجوشانید ا شربت غلیظی بدست آید.
مقدر مصرف این شربت یک قاشق غذا خوری قبل از هر غذا است
مضرات[ویرایش]
استفاده زیاد از آقطی سیاه ممکن است باعث تهوع و همچنین ورم رودهها شود.
آقطی سیاه سرد است و بنابراین افراد سرد مزاج حتماً باید آن را با عسل بخورند.
