لیست مراکز گفتار درمانی در کرج:عمل لیزیک

عمل لیزیک چشم یک شکل از جراحی لیزر است که قادر است طیف وسیعی از نزدیک بینی و آستیگماتیسم و دوربینی را اصلاح کند. در این فرم، عمل بهبود دید سریع بوده و ناراحتی‏ های پس از عمل کمتر است. ما سعی کرده ایم مقاله ای کامل در مورد چشم و انواع عمل لیزر چشم را برای شما عزیزان تهیه کنیم. پس با ما باشید.

چشم و عمل لیزیک

ساختمان چشم انسان

قسمت های مختلف چشم انسان عبارتند از:

• پلک ها
• ملتحمه
• قرنیه
•  لیمبوس
• صلبیه
• عنبیه
• مردمک
• عدسی
• اتاقک قدامی
• مشیمیه
• فضای خلفی و زجاجیه
• شبکیه
• عصب چشم
• عضلات چشم

قرنیه(Cornea) راهی است که از طریق آن اطلاعات بینایی از دنیای خارج وارد چشم می شود. بنابراین، یک بافت اپتیکی کاملا تخصص یافته است که باید شفافیت وتوانایی انکسار نور مرئی آن حفظ شده و در مقابل نیروهای خارجی مثل خشکی،  تهاجم میکروبی و آسیب وضربه ها مقاومت کند. قرنیه  بافتی است شفاف در جلوی چشم که در محل لیمبوس به ملتحمه متصل می شود. ضخامت آن از مرکز به محیط افزایش می‌یابد (۶۵/۰- ۵۲/۰) میلیمتر. منابع تغذیه قرنیه ، عروق لیمبوس ، زلالیه واشک است.

قسمت سطحی قرنیه بیشتر اکسیژن خود را از اتمسفر می گیرد. ساختمان یکنواخت ، بی آب بودن و بی رگ بودن عوامل شفافیت قرنیه می‌باشد.اعمال جراحی لیزیک و یا لیزر برای تصحیح شماره عینک بر روی این قسمت انجام می گیرد.با انجام این گونه اعمال جراحی، انحنای قرنیه تغییر و شماره چشم اصلاح می گردد .

قرنیه قسمت شفاف و شیشه مانند جلوی چشم می باشد که مقطعی از یک کره یا یک جسم بیضوی منظم است که از ورای آن قسمت رنگی چشم یعنی عنبیه دیده می شود. درواقع رنگ چشم وابسته به عنبیه است که از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد و قرنیه کاملا شفاف است. نور پس از عبور از قرنیه و عدسی چشم به شبکیه می رسد تا در آنجا تصویر تشکیل گردد و پس از فعل و انفعالاتی، اطلاعات این تصویر بصورت امواج الکتریکی-عصبی به مغز منتقل گردد و عمل بینایی کامل گردد.

• هر گونه اختلالی که در این مسیر بروز نماید سبب کاهش بینایی می شود. قرنیه اولین عنصر در این مسیر می باشد و وجود یک قرنیه شفاف و با شکل هندسی منظم، لازمه اصلی بینایی است

عیوب انکساری
 Refractive Errors

عیوب انکساری چشم به سه شکل می باشند:

۱- میوپی یا نزدیک بینی

تصاویر در جلوی پرده شبکیه تشکیل می شوند و در نتیجه اشیاء تار دیده می شوند. این حالت زمانی اتفاق می افتد که کره چشم نسبتا طویل باشد ویا قدرت انکساری قرنیه و لنز نسبتا زیاد باشد. میوپی معمولا در طفولیت شروع می شود و تدریجا تا بزرگسالی یعنی سنین ۱۸ تا ۲۱ سال پیشرفت می کند

۲- هیپروپی یا دوربینی

هیپروپی یا دوربینی زمانی ایجاد می شود که  تصاویر در پشت پرده شبکیه تشکیل می شوند و در نتیجه اشیاء تار دیده می شوند. دراین حالت ،یا چشم نسبتا کوتاه است و یا قدرت انکساری قرنیه و لنز نسبتا کم  است.

۳- آستیگماتیسم

در یک چشم طبیعی بدون استیگماتیسم,انحناء قرنیه در سطوح مختلف(افقی وعمودی)مثل یک توپ فوتبال مشابه هم می باشند. لذا در این حالت وقتی نور از قرنیه عبور می کند در یک نقطه واحد متمرکز می گردد. ولی وقتی آستیگماتیسم وجود داشته باشد,انحنا قرنیه در جهات مختلف(افقی و عمودی) مشابه هم  نیستند مثل یک تخم مرغ که در یک طرف انحناء بیشتر(شیب بیشتر ) و در طرف دیگر مسطح تر (شیب کمتر) دارد. لذا باعث می شود نوری که از قرنیه عبورمی کند در یک نقطه واحد متمرکز نگردد. لذا باعث یک تصویر بهم ریخته و نامنظم می گردد.

• بسیاری از افراد نزدیک بین یا دور بین درجاتی از استیگماتیسم نیز را همراه دارند

لیزر
laser

کلمه لیزر تشعشع تولید شده توسط تقویت کننده های نوری Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation گرفته شده است . در واقع لیزر منبع نوری است که نور بینهایت خالص (فقط با یک طول موج )تولید می کند .

نور سفید ترکیبی از رنگها (قرمز- نارنجی – زرد – سبز- آبی – نیلی – بنفش) که با چشم قابل رویت است. در حالیکه نور مادون قرمز و فوق بنفش را با چشم نمی توان دید.

بنابراین لیزر تشعشع تولید شده توسط تقویت کننده های نوری می باشد که در طیف های مختلف از مادون قرمز تا فوق بنفش آن در پزشکی کاربرد دارد.

•  در جراحی های لیزری برای تصحیح عیوب انکساری از لیزر اگزایمر که نوعی لیزر فوق بنفش است، استفاده می شود .

RK

اکثر کسانی که با روش چاقوی الماس(‏RK‏)جراحی شده‌اند دید بسیار خوبی دارند، اما عوارضی که گهگاه ایجاد می شد و مشکلاتی که در دراز مدت ممکن است رخ دهد منجر به تبدیل این روش به روش لیزری شد.

لیزر اگزایمر
Eximer Laser

لیزر اگزایمر وسیله ای است که از آن امروزه برای اصلاح جراحی عیوب انکساری  استفاده می شود. اعمال جراحی رایجی که از این لیزر استفاده می کنند شامل :

• لیزیک(LASIK)، Laser Assisted in situ Keratomileusis)
• لازک(LASEK)، laser epithelial keratomileusis)
• پی آر کی  (photorefractive keratectomy (PRK  ،

این لیزر، لیزر سرد (عدم تولید حرارت) بوده و اجازه برداشت دقیق بافت (به منظور شکل دهی مجدد سطح قرنیه)، بدون آسیب حرارتی به بافت های مجاور را می دهد. اشعه لیزر اگزایمر با طول موج ۱۹۳ نانومتر۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰/۱ ؛ لیزری بسیار دقیق بوده که با استفاده از امواج نوری با انرژی زیاد و غیر قابل رویت، سطح قرنیه را تراش می دهد. پس می توان سطح قرنیه را کم شیب تر یا پر شیب تر کرد.

چنین می توان تصور کرد که این لیزر سطح قرنیه را طوری تراش می دهد که انگار لنز تماسی دائمی روی قرنیه گذاشته باشیم. دقت لیزر اگزایمر به حدی است که با هر پالس طی ۱۲ بلیونیوم ثانیه ۲۵/۰ میکرون از بافت را تراش می دهد که معادل یک دویستم ضخامت موی انسان و یا ۳۹ میلیونیوم اینچ است!!!!

افرادی که داوطلب عملهای جراحی لیزری (عمل لیزیک و  لیزر (PRK)  و لازک) هستند باید شرایط زیر را دارا باشند:

• حداقل سن ۱۸ سال و حد اکثر تا زمانی که فرد آب مروارید نداشته باشد.
• عدم تغییر قابل توجه نمره عینک در یکسال گذشته یعنی حداکثر بیش از ۵/۰ دیوپتر تغییر نکرده باشد.
• ضخامت کافی قرنیه
• نزدیک بینی ۱- تا ۱۰- دیوپتر
• آستیگماتیسم ۵/۰ تا ۶ دیوپتر
• دور بینی حداکثر تا ۶+ دیوپتر
• عدم وجود کواتوکونوس (قوزقرنیه)و یا نامنظمی در سطح قرنیه
• عدم وجود بیماریهای عمومی نظیر انواع روماتیسمِ، دیابت پیشرفته و نقص ایمنی
• عدم حاملگی و شیردهی
• عدم وجود بیماریهایی چشمی مثل گلوکوم (آب سیاه) ، آب مروارید، خشکی متوسط تا شدید چشم
• گشاد نشدن بیش از حد معمول مردمک چشم  در تاریکی

لیزیک
LASIK

کلمه لیزیک به معنی لیزر در ضخامت قرنیه می باشد (Laser Assisted in situ Keratomileusis) در لیزیک دوره بهبودی کوتاه است و این عمل در افرادی که نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم دارند، موثر بوده و باعث کاهش وابستگی فرد به عینک و لنز تماسی می شود. بهبودی بینایی در لیزیک چشمگیر و سریع است؛ بطوریکه اکثر افراد روز بعد از عمل، بدون نیاز به عینک یا لنز تماسی قادر به رانندگی هستند.

•  بهر حال تا رسیدن به بینائی نهایی و کامل ، حدود دو تا سه هفته و در بعضی موارد چند ماه زمان لازم است.

بررسی ها و کارهای قبل از عمل لیزیک 

• اگربیمار از لنز تماسی نرم(soft contact lenses ) استفاده می کند، حد اقل از یک هفته قبل  استفاده از لنز را متوقف کند.
• اگر از لنز تماسی سخت(rigid gas-permeable contact lenses ) استفاده می کند، حد اقل از ۳ تا ۴ هفته قبل استفاده از لنز را متوقف کند.

معاینه کامل چشم پزشکی شامل:

معاینه با اسلیت لامپ،اندازه گیری فشار چشم ها، بررسی حرکات کره چشم و بررسی قسمت های خلفی چشم یعنی عصب و پرده شبکیه (پس از ریختن قطره گشاد کننده مردمک) و ارزیابی دقیق عیب انکسار (نمره عینک) و میزان بینائی انجام می شود.

عکس های رنگی خاصی به نام توپوگرافی و پاکی متری(ضخامت قرنیه با روشی بنام “پاکی متری” اندازه گیری می شود).  برای ارزیابی قرنیه از نظر ضخامت و عدم وجود قوز قرنیه و آستیگماتیسم نامنظم و بررسی جزئیات نقشه اپتیکی سطح قرنیه انجام می شود.

• فرد روز قبل از عمل استحمام و لبه پلک ها را با شامپو بچه رقیق شده بخوبی شستشو دهد.
• روز عمل به هیچ وجه از عطر، ادکلن و سایر مواد معطر استفاده نشود(دستگاه لیزر نسبت به بو حساس است)  و از آرایش لبه پلکها اجتناب شود.

تکنیک عمل لیزیک

• قبل از شروع عمل قطره بی حسی در چشم  ریخته می شود
• پلک ها با محلول بتادین ضد عفونی می شود.
• سپس بیمار در اطاق لیزر روی تخت به پشت دراز می کشد و مجددا قطره بی حسی در چشمانش ریخته می شود.
• توسط اکارتور پلک ها از هم باز نگه داشته می شود ومیکروسکوپ اتاق عمل روبروی صورت قرار می گیرد.
• در داخل میکروسکوپ نور قرمز رنگ کوچکی وجود دارد که ابتدا ثابت است است و در حین انجام لیزر چشمک زن می شود.
• برای افزایش دقت اصلاح باید مرتبا  (بخصوص زمانی که صدای جرجر ناشی از لیزر شنیده میشود) به این نور خیره شد.

لیزیک در سه مرحله به صورت زیر انجام می شود:

• جراح رینگ مخصوصی را روی چشم می گذارد تا چشم را ثابت نگه دارد.
• چون رینگ با ساکشن و مکش چشم را داخل خود نگه می دارد، فشار چشم بالا می رود و چند لحظه احساس تاری و فشار بوجود می آید.
• بیمارکاملا شل و آرام بخوابد و به هیچ وجه زور نزند.
• در ابتدا توسط وسیله ای بنام میکروکراتوم (شبیه رنده نجاری ولی در ابعاد بسیار بسیار ظریفتر)؛ یک لایه (flap) از قسمت سطحی قرنیه به قطر  ۱۶۰ میکرون (هر میکرون برابر با یک هزارم میلیمتر است) برداشته می شود.
• سپس با  لیزراکسایمر؛ قسمت مرکزی قرنیه تراش داده می شود که میزان تراش؛ بسته به میزان و نوع شماره چشم از یک فرد به فرد دیگر تفاوت خواهد کرد که معمولا بین ۲۰ تا ۱۰۰ میکرون می باشد.
• در نهایت باید حدود ۲۵۰ میکرون از قرنیه در زیر فلاپ باقی بماند .
• ضخامت باقیمانده قرنیه:۴۱۰=۲۵۰+۱۶۰
• در انتها  لایه یا flap بجای اولیه خود برگردانده می شود واین لایه بدون نیاز به بخیه در جای خود فیکس می گردد

نتایج و عوارض لیزیک

پس از عمل لیزیک، تقریبا در همه افراد بینائی بهتر می شود. بهرحال در لیزیک همیشه دید به ۲۰/۲۰ نمی رسد. اکثر افراد بعد از عمل بدون عینک و لنز تماسی، بینائی خوبی خواهند داشت، اما کسانی که عیوب انکساری بالا دارند(نزدیک بینی بیش از ۷ دیوپتر و آستیگماتیسم بیش از ۳ تا ۴دیوپتر) باید توقع زیادی نداشته باشند.

خطرات بالقوه پس از عمل شامل:

• درد ناشی از نگاه به نور
• دیدن هاله یا پخش نور چراغ ها در شب
• عفونت قرنیه

دستورات و مراقبتهای  پس از عمل لیزیک  

• بلافاصله پس از عمل لیزیک دید تار است.
• صبح روز بعد بینائی شفافیت قابل توجهی خواهد داشت.
• بینائی طی دو تا سه هفته آینده شفافتر خواهد شد.
•  طی هفته اول موقع خواب از محافظ چشمی (شیلد) یا عینک محافظ استفاده شود.
• قطره های چشمی طبق دستور پزشک استفاده شود.
• کارهای چشمی مثل رانندگی، تلویزیون، مطالعه و ….. تا جائیکه میزان بینائی کافی باشد و فرد خسته نشود، مانعی ندارد.
• سه هفته،در بیرون از منزل از عینک آفتابی استفاده شود.
• طی ماه اول چشم را مالش ندهد زیرا این کار ممکن باعث جابجا شدن فلپ شود؛ گرچه پس از چند روز از گذشت عمل احتمال جابجایی فلپ خیلی کم است
• حد اقل طی دو هفته اول پس از عمل، از آرایش لبه پلک ها و اطراف چشم اجتناب شود.
• بیمار دو تا سه هفته پس از عمل استخر نرود و پس از آن نیز از عینک شنا استفاده کند.
• تا سه ماه پس از عمل شیرجه در آب ممنوع می باشد.

فوتوریفرکتیو کراتکتومی 
 PRK

فوتوریفرکتیو کراتکتومی یا PRK نوعی جراحی لیزری است که برای اصلاح عیوب انکساری در افراد نزدیک بین، دوربین و آستیگمات استفاده می شود. در این عمل برای شکل دهی قرنیه و اصلاح عیب انکساری، مشابه لیزیک از لیزر اگزایمر استفاده می شود؛ بر خلاف لیزیک نیازی به استفاده از دستگاه میکروکراتوم و برداشتن لایه ای از قزنیه نیست؛ برای اصلاح بینایی سطح قرنیه (پس از تراشدن سلولهای سطحی یا اپیتلیوم) مستقیما لیزر می شود.

•  PRK در افرادی که قرنیه نازک دارند، مناسب تر است.
•  همچنینPRK در افراد ارتشی، ورزشکاران بخصوص رزمی کاران مناسب تر است.
• در این عمل فلپ برداشته نمی شود، عوارض مربوط به فلپ وجود ندارد.
• در PRK با برداشتن بافت از مرکز قرنیه،  شیب انحنای آن کمتر شده و نزدیک بینی اصلاح می شود.
• برای اصلاح دوربینی، با برداشت بافت از قسمت های محیطی قرنیه، شیب انحنای مرکزی آن بیشتر شده و دوربینی اصلاح می شود.
• برای اصلاح آستیگماتیسم، قرنیه طوری تراش داده می شود که به شکل کروی درآید.
• بسته به شماره چشم، زمان لیزر در هر چشم معمولا ۱-۲ دقیقه طول می کشد.
• سپس لنز تماسی نرم پانسمان کننده ای روی قرنیه گذاشته می شود تا ترمیم لایه سطح قرنیه تسریع شود.

مزایای عمل PRK

• برای نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم کم تا متوسط مناسب تر است.
• طول زمان عمل نسبت به لیزیک کوتاه تر است.
• عوارض مربوط به ایجاد فلاپ، نظیر:  بروز التهاب های عمقی قرنیه، چین و چروک فلپ، جدا شدن کامل فلپ، برش ناقص فلپ و … وجود ندارد.
• به میکروکراتوم و تکنولوژی مربوطه نیاز ندارد.
• در قرنیه های نازک قابل انجام است
• در افراد ارتشی و ورزشکاران مناسب تر است.

معایب عمل PRK:

• درد و ناراحتی بعد از عمل بیشتر و طولانی تر است.
• زمان بهبودی و مدت زمان نیاز به مصرف دارو طولانی تر است.
• در شماره های بالا ممکن است باعث کدورت قرنیه شود .

لازک LASEK 
(laser epithelial keratomileusis)

تکنیک نسبتا جدیدی است که در واقع شکلی از PRK  است.این تکنیک بیشتر برای افرادی که ضخامت قرنیه پایین دارند و یا شیب انحنای قرنیه کم است، پیشنهاد می شود.لازک با هدف کاهش شانس بروز عوارض ناشی از فلپ (لایه برداری) لیزیک ابداع شد.

تکنیک عمل لازک

• در لازک، اپیتلیوم یعنی سطحی ترین لایه قرنیه (بجای اینکه در لیزیک فلپ با میکروکراتوم برش داده می شود) با وسیله ای بنام ترفاین برش داده می شود.
• سپس الکل را پنج برابر رقیق کرده و به مدت حدود ۳۰ ثانیه روی سطح قرنیه می گذاریم.
• الکل رقیق شده لایه اپیتلیوم قرنیه را شل می کند.
• سپس الکل را برداشته و با وسیله مخصوصی لبه های فلپ اپیتلیوم ( لایه) را بلند کرده و به آرامی آنرا بر روی خودش شبیه فرش لوله می کنیم.
• در مرحله بعد با استفاده از لیزر اکسایمر شبیه لیزیک یا PRK بستر قرنیه را تراش داده و اصلاح می کنیم.
• سپس فلپ اپیتلیوم به جای اول برگردانده می شود و برای پیشگیری از لغزیدن و جابجا شدن آن، بر روی چشم لنز تماسی گذاشته می شود.